Με αφορμή τα όσα έκτροπα συνέβησαν για ακόμα μια φορά πριν λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στον ποδοσφαιρικό αγώνα του Παναθηναϊκού με τον Ολυμπιακό, ο Βασίλης Ντάκουρης, αναφέρθηκε, μέσω του προσωπικού του blog, στα μέτρα που χρειάζεται να παρθούν από την πολιτεία ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο.
Αναλυτικά:
“Η βία στα γήπεδα αποτελεί ένα πολυσύνθετο κοινωνικό φαινόμενο σε όλο τον κόσμο και για την αντιμετώπισή της έχουν γραφτεί και έχουν προταθεί –ιδίως στο εξωτερικό- το ίδιο πολυσύνθετες και πολυθεματικές λύσεις. Δυστυχώς, όσο και εάν μελετηθεί η διεθνής βιβλιογραφία, τα ελάχιστα ερευνητικά στοιχεία για την χώρα μας δεν είναι δυνατόν να υποστηρίξουν την ελληνική προσαρμογή των διεθνών προτάσεων και ιδιαίτερα να ιεραρχήσουν την αποτελεσματικότητα πιθανών προτάσεων, είτε για την πρόληψη είτε για την καταστολή.
Παρόλα αυτά όμως, αποτελεί κοινή διαπίστωση σε όλους, πως το πιο σημαντικό διεθνές -και κυρίως ευρωπαϊκό- μέτρο αποτροπής και καταστολής της βίας στα γήπεδα, είναι η αθλητική τιμωρία (αφαίρεση βαθμών, υποβιβασμός, μη συμμετοχή σε πρωτάθλημα, μηδενισμός σε αγώνα, μη συμμετοχή για αθλητές σε επόμενους αγώνες, διακοπή αγώνα κ.ά.), ιδιαίτερα μάλιστα όταν ακραία βία συντελείται στο αθλητικό “άβατο”, αυτό του αγωνιστικού χώρου. Εκεί δηλαδή όπου είναι αδιανόητο να υπάρξει όχι μόνο η παραμικρή ένδειξη κινδύνου της σωματικής ασφάλειας των μελών μιας ομάδας, αλλά ούτε και η παραμικρή ένδειξη συναισθηματικής ανασφάλειας για την σωματική τους ακεραιότητα.
Δυστυχώς ορισμένες εθελοτυφλούσες ελληνικές αθλητικές ομοσπονδίες, οι μόνες αρμόδιες να επιβάλουν αποτελεσματικές αθλητικές ποινές λόγω του αυτοδιοίκητού τους, βρίσκουν διαχρονικά κάθε λογής προσχήματα για μετατόπιση ή διάχυση της ευθύνης τους (Μη θεσμοθέτηση αυτοματοποιημένων αθλητικών ποινών, μετατροπή πολλών αθλητικών ποινών σε οικονομικά πρόστιμα ή σε αγώνες κεκλεισμένων των θυρών κ.ά), έτσι ώστε τελικά να κυριαρχεί η αθλητική ατιμωρησία, σε πλήρη αντίθεση βέβαια με ότι ακριβώς κάνουν οι υπερκείμενες ευρωπαϊκές ομοσπονδίες τους.
Σε αυτόν τον αυτοκαταστροφικό δρόμο συμπορεύεται και η οργανωμένη πολιτεία, η οποία με την σειρά της εθελοτυφλεί λόγω των πασίγνωστων πελατειακών, διαπλεκόμενων, πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων και σχέσεων κάθε λογής. Δυστυχώς και η πολιτεία δεν επιβάλλει την δική της αθλητική τιμωρία, διακόπτοντας τα σχετικά πρωταθλήματα, αφού αυτά απειλούν ξεκάθαρα πλέον ανθρώπινες ζωές, με τα φαινόμενα ακραίας βίας που οι ίδιες οι διοργανώτριες αρχές-ομοσπονδίες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν.
Το αίολο επιχείρημα ορισμένων πως οι παραπάνω αθλητικές κυρώσεις δεν θα επιφέρουν σημαντικό περιορισμό των ακραίων φαινομένων βίας καταρρίπτεται από τα ένα απλό ερώτημα:
Γιατί οι ίδιοι οπαδοί, στο ίδιο ελληνικό γήπεδο, ενάντια στις ίδιες ομάδες, σε ομοίως κρίσιμα βαθμολογικά παιχνίδια, με τις ίδιες αστυνομικές δυνάμεις, με τα ίδια προληπτικά μέτρα, εμφανίζουν τελείως διαφορετική συμπεριφορά κατά την διάρκεια ενός ευρωπαϊκού παιχνιδιού από ότι σε ένα ελληνικό;
Γιατί δεν διανοείται κανείς να πετάξει έστω και το παραμικρό αντικείμενο μέσα στο αγωνιστικό “άβατο”;
Η απάντηση βέβαια είναι απλή. Διότι η ευρωπαϊκή ομοσπονδία εφαρμόζει άμεσα ένα αυστηρό και αυτοματοποιημένο σύστημα επιβολής αθλητικών κυρώσεων, ενώ η ελληνική ομοσπονδία όχι.
Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, θα πρέπει να επισημάνουμε πως η αντιμετώπιση της βίας απαιτεί ταυτόχρονα παράλληλες δράσεις από όλους τους φορείς σε όλα τα επίπεδα για αρκετό χρονικό διάστημα. Η παραπάνω πρόταση για άμεση επιβολή αθλητικών ποινών από τις ομοσπονδίες ή για διακοπή του πρωταθλήματος από την πολιτεία, αξιολογείται απλά έως η πιο αποτελεσματική για τον περιορισμό των ακραίων φαινομένων βίας μέσα στον αγωνιστικό χώρο και για την αποφυγή ανθρώπινων θυμάτων.
Αυτές οι αθλητικές κυρώσεις, έστω και με μια μεταβατική διαδικασία, θα επιφέρουν ταυτόχρονα προληπτικές δράσεις αυτοπροστασίας από τους ίδιους τους “οικονομικά θιγόμενους” (σωματεία, προπονητές, αθλητές, φιλάθλους, χορηγούς, ομοσπονδίες, δημοσιογράφους, εργαζόμενους στον χώρο του αθλητισμού), οι οποίοι έως σήμερα αδυνατούν να απομονώσουν τους γνωστούς “ανεγκέφαλους” και ακροβατούν θέτοντας οι περισσότεροι αρκετές φορές σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τους την ζωή.
Τέλος, δεν μπορώ να μην περιγράψω προς απόδειξη των παραπάνω αλλά και για προβληματισμό, τρεις σχετικές εικόνες δράσης-αντίδρασης αυτοπροστασίας σε γήπεδο καλαθοσφαίρισης.
Α. Ο γνωστός “ανεγκέφαλος” του γηπέδου στοχεύει με λέιζερ στα μάτια καλαθοσφαιριστή που σουτάρει βολές. Οι γνωστοί “ανεγκέφαλοι” καμαρώνουν και περιγελούν, οι γηπεδούχοι αθλητές και προπονητές νιώθουν τουλάχιστον αμήχανα και δεν αντιδρούν παρόλο που ήδη σκέφτονται ότι το ίδιο ακριβώς θα κινδυνέψουν στο εκτός έδρας παιχνίδι τους. Ο διαιτητής αμήχανα, αφού δεν έχει αυτοματοποιημένη αθλητική ποινή στους κανονισμούς, δίνει συστάσεις δεξιά και αριστερά και κάνει πως δεν βλέπει και το λέιζερ… Το παιχνίδι συνεχίζεται.
Β. Ο γνωστός “ανεγκέφαλος” του γηπέδου στοχεύει με λέιζερ στα μάτια καλαθοσφαιριστή που σουτάρει βολές. Οι γνωστοί “ανεγκέφαλοι” καμαρώνουν και περιγελούν. Ο διαιτητής δείχνει επανάληψη της χαμένης βολής (έχει αλλάξει ο κανονισμός και υπάρχει αυτόματη επιβολή αθλητικής ποινής). Οι γηπεδούχοι παίκτες αρχίζουν να φωνάζουν προς την εξέδρα και να δείχνουν προς την κατεύθυνση από όπου ξεκίνησε το λέιζερ. Ο αγαπημένος προπονητής της εξέδρας εκρήγνυται και απαιτεί να βρεθεί ο “ανεγκέφαλος”, να απομονωθεί και να μην το ξανακάνει. Οι φίλαθλοι με “εγκέφαλο” φωνάζουν για να επιβάλουν την τάξη. Ο πρόεδρος της γηπεδούχου ομάδας φαίνεται να δίνει εντολές σε «συνεργάτες» του για να κάνουν κάτι και να λυθεί το πρόβλημα… “Είναι δυνατόν να χάσει η ομάδα από ένα λέιζερ”… Τα λέιζερ εξαφανίζονται τελικά από τους αγωνιστικούς χώρους.
Γ. Ο γνωστός “ανεγκέφαλος” του γηπέδου εκτοξεύει δολοφονική φωτοβολίδα… Το τυφλό χτύπημα απειλεί την ζωή όλων των αθλητών και των παραγόντων του αγωνιστικού χώρου… Οι φιλοξενούμενοι αντιδρούν αμήχανα και τρέχουν να προφυλαχτούν. Οι γηπεδούχοι απλά προβληματίζονται και ο φόβος διαπερνά και το δικό τους πλέον μυαλό… Δεν εφαρμόζεται αυτοματοποιημένη αθλητική ποινή. Όλοι γνωρίζουν πως το παιχνίδι με κάποιο τρόπο θα συνεχιστεί… Οι γνωστοί “ανεγκέφαλοι” καμαρώνουν και περιγελούν, ενώ αναμένουν πότε θα συνεχίσει το παιχνίδι… Μάλλον θα το ξανακάνουν όταν η ομάδα τους φαίνεται να χάνει… Το παιχνίδι με κάποιο τρόπο συνεχίζεται…
Αλήθεια, τι νομίζετε; Πόσο εύκολο μπορεί να είναι, να μην ξαναριχτεί φωτοβολίδα στο γήπεδο, όπως και στα ευρωπαϊκά παιχνίδια;“.
