Πέρασαν κιόλας 32 χρόνια από τη σημαδιακή εκείνη βραδιά. Τη βραδιά που η πορτοκαλί μπάλα εντάχθηκε μια για πάντα στο DNA του Ελληνισμού. Επρόκειτο για ένα “μαγικό” ταξίδι, του οποίου η κατάληξη άλλαξε τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων και αποτέλεσε την “κερκόπορτα”, ώστε το ελληνικό μπάσκετ να γυρίσει σελίδα και να φθάσει σε επίπεδα που δεν τα είχε συλλάβει ανθρώπινος νους μέχρι τότε.
Ήταν το γεγονός που ένωσε τους ανθρώπους της χώρας από άκρη σε άκρη, ξεπερνώντας τα στενά πλαίσια μιας απλής αθλητικής διάκρισης. Ήταν το γεγονός, που, αν ρωτήσει κανείς 300.000 Έλληνες, άπαντες θα ισχυριστούν ότι βρίσκονταν μέσα στο “κολασμένο” Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας!
Το Ευρωμπάσκετ του 1987 διεξήχθη εξ ολοκλήρου στο φαληρικό γήπεδο από τις 3 έως τις 14 Ιουνίου, με την ελληνική ομάδα να “γλυκοκοιτάζει” ντροπαλά την είσοδο στην οκτάδα της διοργάνωσης, δίχως να έχει κατά νου την “έκρηξη” που θα ακολουθούσε.
Το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν περιορισμένο, με την Ελλάδα να μην συμμετέχει καν στην αμέσως προηγούμενη διοργάνωση που διεξήχθη στη Δυτική Γερμανία το 1985. Οι ηρωικές φιγούρες του Γκάλη, του Γιαννάκη, του Χριστοδούλου, του Φασούλα, του Καμπούρη και του κόουτς Πολίτη δεν είχαν κατορθώσει ακόμη να εξυψώσουν το άθλημα στα ουράνια. Έπρεπε πρώτα να περάσουν μερικές μέρες, ώστε τα μέλη της υπέροχης αυτής παρέας να αναχθούν σε “Θεούς του Ολύμπου” και η ομάδα αυτή να χαρακτηριστεί ως “επίσημη αγαπημένη”, όπως τη βάφτισε ο παλιός διευθυντής της ΕΟΚ, Θεόδωρος Μπαλφούσιας.
Η ανίσχυρη Ρουμανία ήταν το πρώτο εμπόδιο, με την ελληνική ομάδα να παράγει σκορ και θέαμα μπροστά στο κοινό του μισογεμάτου ΣΕΦ και να επικρατεί με 109-77. Ο Γκάλης σταμάτησε στους 44 πόντους και ο Φασούλας στους 20, με την απίθανη συνεργασία Χριστοδούλου-Ρωμανίδη-Γκάλη να μένει στην ιστορία.
Το επόμενο παιχνίδι εναντίον των πανίσχυρων Γιουγκοσλάβων ήταν αυτό που άνοιξε τα μάτια στους πάντες. Εκεί φάνηκε ότι η ελληνική ομάδα είναι φτιαγμένη από ένα ξεχωριστό “μέταλλο”, ρίχνοντας νοκ-άουτ την παρέα του Ντράζεν, του Πάσπαλιε, του Κούκοτς και του Βράνκοβιτς. Τελικό σκορ 84-78, με τον Γκάλη να επιμένει στις… 44άρες, κονιορτοποιώντας την αντίπαλη άμυνα. Από το επόμενο ματς και έκτοτε δεν έπεφτε “καρφίτσα” στο ΣΕΦ, με τη… βροχή των δύο πρώτων ματς να αρχίζει να κάνει γόνιμο το χωράφι!
Το 3ο παιχνίδι ήταν απέναντι στην Ισπανία των Έπι, Ρομάι, Βιγιακάμπα και Χιμένεθ, με τη σύνθετη άμυνα που έριξαν πάνω στον Γκάλη (13/31 σουτ) και με την ταχύτητά τους στον αιφνιδιασμό να στέκονται ως ανυπέρβλητα εμπόδια. Οι Ίβηρες επικράτησαν με 106-89 αλλά το τρένο είχε ήδη μπει στις ράγες και ο εκτροχιασμός του φάνταζε σχεδόν αδύνατος.
Η “κραταιά”, Σοβιετική Ένωση με έναν “γαλαξία” αστέρων στο ρόστερ της ήταν ο προτελευταίος αντίπαλος της Ελλάδας στη φάση των ομίλων. Το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα στάθηκε περίφημα στο παρκέ αλλά η αμφιλεγόμενη διαιτησία του Τσεχοσλοβάκου, Λιούμπομιρ Κοτλέμπα, σε συνδυασμό με τον Άγγλο, Ρίτσαρντσον στέρησαν το “θαύμα” από την ελληνική ομάδα, αν και έμελλε να πάρει το αίμα της πίσω 8 μέρες αργότερα! Ο Σταυρόπουλος αστόχησε στην εκπνοή ενώ ο Κοτλέμπα φυγαδεύτηκε κακήν κακώς, προκειμένου να γλιτώσει το λιντσάρισμα, με τους Έλληνες φιλάθλους να τον αποδοκιμάζουν σε όλα τα εναπομείναντα παιχνίδια όπου ήταν διαιτητής!
Το ματς εναντίον της, αγαπημένης, Γαλλίας έκλεινε τη φάση των ομίλων και ήταν παιχνίδι με χαρακτήρα “do or die“. Η νίκη ήταν απαραίτητη, προκειμένου η πορεία της ελληνικής ομάδας να μην λάβει τέλος, με τα χέρια των παικτών να είναι κάπως βαριά στο πρώτο ημίχρονο (36-36). Στην επανάληψη, όμως, οι διεθνείς “πέταξαν” προς τη νίκη με 82-69, επιτυγχάνοντας ουσιαστικά τον αρχικό στόχο τους! Η όρεξη, όμως, είχε ανοίξει και οι βλέψεις για μια ύψιστη διάκριση είχαν μόλις δημιουργηθεί.
https://www.youtube.com/watch?v=srAYZFproJw
Ο προημιτελικός με την Ιταλία έμελλε να είναι το “παράθυρο” για την είσοδο στην 4άδα, στην απόλυτη ελίτ του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Οι ατάκες του Γκάλη έμεινα στην ιστορία (“είδα στα μάτια τους στην προθέρμανση ότι θα χάσουν”, “ήταν η μεγαλύτερη νίκη μέχρι την επόμενη”) και η Ελλάδα “σκόρπισε” τους Ιταλούς με 90-78, παρά το γεγονός ότι μετρούσε μόλις 1 νίκη και 16 ήττες εναντίον τους! Ο Γκάλης συνέχιζε στον ίδιο ρυθμό (38 πόντοι), ο Καμπούρης τα πήγε περίφημα απέναντι στον Μανίφικο και το απόλυτο όνειρο είχε ξεκινήσει να παίρνει σάρκα και οστά!
Οι Γιουγκοσλάβοι περίμεναν με ανυπομονησία στον ημιτελικό, ώστε να πάρουν το αίμα τους πίσω. Η ζέστη χτυπούσε “κόκκινο”, το γήπεδο θύμιζε “ηφαίστειο” και ο κόσμος φάνταζε σαν ορμητικό “ποτάμι”, ικανό να παρασύρει τους διεθνείς μας έως τη νίκη! Παρά το γεγονός ότι οι Γιουγκοσλάβοι προηγήθηκαν ακόμη και με 13 πόντους, η διακοπή μετά τον τραυματισμό του Γκρμπόβιτς στο γλιστερό παρκέ “έσπασε” τον ρυθμό τους, με την Εθνική να επιστρέφει και να σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της! Ο Χριστοδούλου ήταν άψογος σε άμυνα και επίθεση ενώ η αυταπάρνηση του Γιαννάκη και το μεγαλείο του Γκάλη (30 πόντοι) ήταν αρκετά για να πέσουν εκ νέου στο “καναβάτσο” οι Γιούγκοι. Η πρόκριση στον μεγάλο τελικό ήταν γεγονός!
Η 14η Ιουνίου του 1987 είχε φθάσει. Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, πριν από 3 δεκαετίες. Κατά πολλούς, το ταξίδι έχει σημασία και όχι ο προορισμός. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι το ομηρικό “έπος” της ελληνικής ομάδας όφειλε να ολοκληρωθεί ομαλά, με την κούπα ανά χείρας. Το “Final Countdown” των Europe έπαιζε ακατάπαυστα στα ηχεία του γηπέδου, όντας επιλογή του γυμναστή της ομάδας, Νίκου Σισμανίδη, ο οποίος το επέλεξε για να διεγείρει και να εμψυχώνει τους παίκτες. Η καρδιά ολόκληρης της χώρας χτυπούσε στο ΣΕΦ, με τη Σοβιετική Ένωση να στέκεται ξανά στον δρόμο μας.
Οι στιγμές του τελικού έχουν σημειωθεί με ανεξίτηλο μελάνι στον νου και την ψυχή όλων όσων παρακολούθησαν εκείνη τη φανταστική “μάχη”. Η Ελλάδα πήρε γρήγορα το προβάδισμα (35-19) αλλά ήταν βέβαιο ότι το ματς θα κριθεί στις λεπτομέρειες. Η αγκωνιά του Τκατσένκο στον Γιαννάκη, το εξωπραγματικό καλάθι του Γκάλη με τριπλό σπάσιμο της μέσης, η τρομερά κρίσιμη παρουσία του Λιβέρη Ανδρίτσου, με 2 εύστοχες βολές 36 δευτερόλεπτα πριν από τη λήξη της κανονικής διάρκειας, το καλάθι του Βολκόφ στην εκπνοή της κανονικής διάρκειας, το οποίο ευτυχώς δεν μέτρησε, το ριμπάουντ του Καμπούρη και το φάουλ που κέρδισε από τον Γκομπόροφ. Στιγμές πάθους, έντασης, συγκίνησης και αγωνίας, υπό την επική περιγραφή του Φίλιππου Συρίγου, του οποίου η φωνή αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι του θριάμβου. Και στο τέλος, τα πάντα κρίθηκαν στη γραμμή της φιλανθρωπίας.
“Άντε βάλ’ τες εκεί να τελειώνουμε… Και γρήγορα!”, ήταν η παρότρυνση του, καθηλωμένου με 5 φάουλ στον πάγκο, Γιαννάκη στον Αργύρη Καμπούρη. Τα πάντα έμελλε να κριθούν από την πορεία των 2 ελεύθερων βολών που έπρεπε να εκτελέσει, 3 δευτερόλεπτα πριν από το τέλος της παράτασης. Ο “τίμιος γίγαντας” δεν ήταν και ο κορυφαίος σουτέρ βολών αλλά τα ψυχικά αποθέματά του παραήταν μεγάλα. “Δεν με ένοιαζε πόσοι ήταν στο γήπεδο, πόσοι έβλεπαν τον αγώνα από την τηλεόραση. Τίποτα. Μόνο εγώ και το καλάθι“, δήλωσε χρόνια αργότερα.
Οι βολές αναπαύτηκαν στο διχτάκι και η Ελλάδα ήταν μπροστά με 103-101! Μόνο 3 δευτερόλεπτα απέμεναν. Ο Γιοβάισα σηκώθηκε για σουτ 3 πόντων από τη γωνία και η ανάσα των πάντων κόπηκε όσο η μπάλα βρισκόταν στον αέρα. Ευτυχώς κατέληξε εν τέλει στην… κορνίζα και η Ελλάδα ήταν πλέον και επίσημα στην κορυφή του Ευρωπαϊκού μπάσκετ, συνθέτοντας ένα από τα μεγαλύτερα upsets στην ιστορία του ομαδικού αθλητισμού! Ο Ρομπέρ Μπισνέλ παρέδωσε το τρόπαιο στα χέρια του Παναγιώτη Γιαννάκη, ο οποίος, φορώντας ένα δάφνινο στεφάνι, το σήκωσε στον ουρανό του γηπέδου.
Σκηνές απείρου κάλλους εκτυλίχθηκαν σε όλη τη χώρα, η οποία γιόρταζε με πρωτοφανή τρόπο τη μεγαλειώδη αυτή επιτυχία. Χιλιάδες ιστορίες έχουν γραφτεί για τα τεκταινόμενα εκείνης της διοργάνωσης-ορόσημο, η οποία μετάλλαξε μια για πάντα τον μπασκετικό “χάρτη” της Ελλάδος. Δεν ήταν απλά ένα “πυροτέχνημα” αλλά ο προάγγελος και το πέρασμα σε μια νέα εποχή, με την επέτειο της 14ης Ιουνίου να υπενθυμίζει στους πάντες από που ξεκίνησαν όλα. Ήμασταν πια πρωταθλητές…
