Πολυπληθέστερη από κάθε άλλη χρονιά θα είναι φέτος η “συμμετοχή” της Ελλάδας στο τελικό τουρνουά του NCAA που ξεκινάει την Τρίτη με τους τέσσερις αγώνες πρόκρισης στην 64αδα. Τρία ελληνόπουλα και πέντε παίκτες με ελληνικές ρίζες θα βρεθούν με τις ομάδες των κολεγίων τους ανάμεσα στις 64 ομάδες που θα διεκδικήσουν τον τίτλο.
Ξεχωριστή σημασία θα έχει το τουρνουά για τους Γιάννη Δημακόπουλο, Γιώργο Τσαλμπούρη και Μανώλη (Μανού) Γιαμουκή αφού θα είναι η πρώτη τους παρουσία στον “μεγάλο χορό”.
Ο Δημακόπουλος και ο Τσαλμπούρης που πανηγύρισαν τον τίτλο στην περιφέρειά τους με τα UC Ιρβάιν και Αιόβα Στέιτ αντίστοιχα και ο Γιαμουκής του οποίου το Ντέιβιντσον προσκλήθηκε από την ειδική επιτροπή του NCAA θα εκπροσωπήσουν τη γαλανόλευκη σε αυτό το σημαντικό τουρνουά. Μάλιστα για τον Τσαλμπούρη είναι τεράστια επιτυχία στην freshman χρονιά του με το Αιόβα Στέιτ ενώ ο Δημακόπουλος έχει φέτος ενεργό ρόλο στο παιχνίδι του UC Ιρβάιν.
Οι άλλοι πέντε της παρέας είναι παίκτες με ελληνικές ρίζες όχι όμως και διαβατήριο. Πρόκειται για τους συμπαίκτες στο Γκονζάγκα Κέβιν Πάνγκος (Καναδός) και Κάιλ Ντραγκίνις, τον Ράιαν Αρχιδιάκονο (με παρατσούκλι “Έλληνας Θεός” στο κολέγιο) του Ντέιβιντσον, τον εκ των ηγετών του Νοτρ Ντέιμ, Ζακ Αουγκούστε (ή Ζαχαρία Αύγουστο η μητέρα του οποίου είναι από την Κοζάνη) και τον Τσάρλι Αναστάσι του Χάρβαρντ.
Οι Έλληνες του τουρνουά
Ο πρώτος που πήγε με την ομάδα του στο τουρνουά ήταν το όχι πολύ μακρινό 2001 ο Κώστας Χαρίσης. Ο νυν σέντερ του Άρη και παλαιότερα του Ολυμπιακού και του Κολοσσού Ρόδου ήταν μέλος των USC Trojans (Σάουθ Καλιφόρνια) που έφτασε μέχρι το Elite 8 εκείνη τη χρονιά! Συμπαίκτες του τότε πολύ γνωστοί παίκτες σαν τον Ντέιβιντ Μπλούδενταλ της Μακάμπι, τον white mamba Μπράιαν Σκαλαμπρίνε ή τους Τζεφ Τρεπάνγκιερ και Σαμ Κλάνσι που έκαναν καριέρα στην Ευρώπη.
Ο “Τρώες” έκαναν ως Νο6 φοβερή πορεία κερδίζοντας κατά σειρά Οκλαχόμα Στέιτ (69-54), Μπόστον Κόλετζ (74-71), το Νο2 Κεντάκι με 80-76 στο sweet sixteen αλλά έχασαν από τους μετέπειτα πρωταθλητές Ντιουκ Ντέβιλς με 79-69. Μέλη τότε των “διαβόλων” του Μάικ Σιζέβσκι; Σέιν Μπάτιερ, Κάρλος Μπούζερ, Μάικ Ντανλίβι, Κρις Ντούχον…
Ο Χαρίσης ήταν στην ομάδα του USC και το 2002 όταν ως Νο4 έπεσε θύμα έκπληξης στον 1ο γύρο χάνοντας από το Νο13 Νορθ Καρολάινα Ουίλμινγκτον με 89-83 στην παράταση με θεατή από τον πάγκο τον Έλληνα σέντερ.
Αυτός που έσπασε το ρόδι και έπαιξε πρώτος ήταν πέντε χρόνια αργότερα ο Μάικ Μπράμος! Ο πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού και του Περιστερίου ήταν εκ των ηγετών του Μαιάμι-Οχάιο που όμως το 2007 ως Νο14 έχασε στον 1ο γύρο από το Νο3 Όρεγκον με 58-56 παρά τη φοβερή εμφάνιση του Μπράμος με 18 πόντους (4 τρίποντα).
Την ίδια χρονιά στο τουρνουά έπαιξε ένας ακόμη ελληνοαμερικανός, ο Στηβ Πάνος. Ο πρώην παίκτης του Κολοσσού και της Καβάλας και νυν των Τρικάλων ήταν μέλος του Ουέμπερ Στέιτ το οποίο όμως ως Νο15 του bracket έχασε από το UCLA με το βαρύ 70-42 με τον δυναμικό φόργουορντ να παίζει 14 λεπτά.
Την επόμενη χρονιά (2008) ήταν σειρά του Πατ Καλάθη. Ο φόργουορντ της Αστάνα του Καζακστάν και τα προηγούμενα χρόνια Μαρουσίου, Κολοσσού και Παναθηναϊκού ήταν εκ των ηγετών του Σεντ Τζόζεφ που στον 1ο γύρο αντιμετώπισε ως Νο11 την Οκλαχόμα (νο6). Ο Πατ βρέθηκε σε κακή μέρα έχοντας 1/4 δίποντα, 1/7 τρίποντα αλλά και 6 ριμπάουντ, 4 ασίστ και ένα κλέψιμο και οι “Χοκς” έχασαν 72-64.
Τη διετία 2009 και 2010 ο κρητικός Νίκος Σιδοράκης με το Πανεπιστήμιο Οκλαχόμα Στέιτ έγινε ο πρώτος που έπαιξε σε δύο συνεχόμενα τουρνουά! Το 2009 οι Σούνερς νίκησαν στον 1ο γύρο το Τενεσί με 77-75 αλλά έχασαν στον 2ο από το Νο1 του bracket Πίτσμπουργκ με 84-76 παίζοντας συνολικά 10 λεπτά στα δύο ματς. Την επόμενη χρονιά το Πανεπιστήμιό του ως Νο7 έμεινε εκτός από το Νο10 Τζόρτζια Τεκ χάνοντας 64-59 με τον Σιδοράκη να παίζει 20 λεπτά προσφέροντας 5 πόντους.
Το 2010 εμφανίσθηκε με το Ολντ Ντομίνιον και ο Τράιαν Ηλιάδης παίζοντας από 2 λεπτά στα ματς των δύο πρώτων γύρων (νίκη επί του Νοτρ Ντέιμ 51-50 στον 1ο, ήττα από το Νο3 Μπέιλορ στον 2ο γύρο) ενώ εμφανίσθηκε και στο τουρνουά του 2011 όπου το κολέγιό του έχασε στον 1ο γύρο από την ομάδα-αποκάλυψη του Μπάτλερ (φιναλίστ) με 60-58 παίζοντας 11 λεπτά και βάζοντας 5 πόντους.
Το 2011 ο πρώην παίκτης του Άρη Νταν Μαυραείδης ως μέλος του Πρίνστον (νο13 του bracket) ήταν από τους κορυφαίος της ομάδας του στη μάχη του 1ου γύρου με το Νο4, Κεντάκι, αλλά οι αγριόγατες του Ρικ Πιτίνο νίκησαν με 59-57 παρά τους 14 πόντους και τα 5 ριμπάουντ του ομογενή γκαρντ που έπαιξε 35 λεπτά. Την ίδια χρονιά (2011) δε, στο τουρνουά πρόλαβε να παίξει και ο Άλεξ Βουγιούκας με το άσημο UTSA (Τέξας-Σαν Αντόνιο).
Το κολέγιό του πέρασε στο κεντρικό ταμπλό από τα πλέι-οφ όμως εκεί βρήκε μπροστά του το Νο1 Οχάιο Στέιτ με τον πρώην παίκτη του Ίκαρου Χαλκίδας και του Κολοσσού να παίζει 6 λεπτά στα δύο αυτά παιχνίδια.
Η τελευταία ελληνική παρουσία στο τουρνουά ήταν το 2012 από τον διεθνή με την εφήβων Τζεφ Γεωργάτο, μέλος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Ο Γεωργάτος όμως δεν έπαιξε ούτε δευτερόλεπτο στην ήττα των “Κρίμσον” από το Βάντερμπιλτ με 79-70 στον 1ο γύρο. Το ίδιο έγινε και πέρυσι με τον Πάρι Μαραγκό του Τζορτζ Ουάσιγκτον που αποκλείσθηκε στον 1ο γύρο από το Μέμφις αλλά και τον Κέβιν Αρόνις με το Νιου Μέξικο Στέιτ που έμεινε εκτός από το Σαν Ντιέγκο Στέιτ στην παράταση παρά τους 12 πόντους του ομογενή γκαρντ.
Οι πιονέροι
Ψάχνοντας στο μακρινό παρελθόν (μισό αιώνα πριν δηλαδή…) θα ανακαλύψουμε ότι ο πρώτος Έλληνας, ή αν προτιμάτε ομογενής που έπαιξε στο NCAA Tournament ήταν το 1967 ο Κρις Κέφαλος ο οποίος την επόμενη δεκαετία φόρεσε τη φανέλα του Παναθηναϊκού. Ο Κέφαλος αποκλείσθηκε όμως στον 1ο γύρο με το Πανεπιστήμιο Τεμπλ ενώ εννέα χρόνια αργότερα ο Τζιμ Ράπις που έπαιξε ένα φεγγάρι στον Πανιώνιο έφτανε μέχρι το Sweet 16 όντας από τους ηγέτες των “αγριόγατων” της Αριζόνα.
Μάλιστα στον 1ο γύρο ο Ράπις σε 34 λεπτά είχε σημειώσει 20 πόντους κόντρα στο Τζορτζτάουν, στον 2ο γύρο με το UNLV είχε 24 πόντους και 12 ασίστ σε 32 λεπτά ενώ στο Sweet 16 κόντρα στο παντοδύναμο UCLA έμεινε στους 4 πόντους σε 34 λεπτά.
Στη δεκαετία του ’80 ο γνωστός σε όλους Τζορτζ Παπαδάκος έπαιζε και στα δύο ματς των “Όραντζμεν” του Σίρακιους (1984 με συμπαίκτες τους Ουέντελ Αλέξις και Ράφαελ Άντισον) ενώ ο Τζον Κόρφας με το Πεπερντάιν έφτασε τρεις φορές (οι δύο σερί) χρονιάς (1983, 1985, 1986) στο τουρνουά αλλά αποκλείσθηκε στον 1ο γύρο. Το 1983 από το Νορθ Καρολάινα Στέιτ δίχως να παίξει, το 1985 από το Ντιουκ του Τόμι Άμακερ και το 1986 από το Μέριλαντ όπου έπαιξε αντίπαλος του αδικοχαμένου Λεν Μπάιας ο οποίος στο συγκεκριμένο ματς είχε βάλει 26 πόντους.
Στο τουρνουά έφτασε δίχως όμως να παίξει με το Νορθ Καρολάινα Στέιτ και ο Παναγιώτης Φασούλας το 1986 αφού η ομάδα του είχε παίκτες-σταρ όπως ο Τσαρλς Σάκλφορντ και ο Βίνι ντελ Νέγκρο.
Το 1987 ξανά με το Τεμπλ (όπως ο Κέφαλος) ο ένας εκ των δύο αδερφών Κατσίκη, ο Τομ έπαιξε στο τουρνουά και αποκλείσθηκε στον 2ο γύρο αλλά την επομένη χρονιά έφτασε μέχρι το Elite 8 όπου αποκλείσθηκε από το Ντιουκ των Ντένι Φέρι και Αλάα Αμπντελνάμπι. Όμως ο ομογενής πρώην παίκτης του ΠΑΟΚ δεν είχε αγωνισθεί ούτε δευτερόλεπτο σε κάποιο ματς σε μία ομάδα όπου δέσποζε στη ρακέτα ο Ραμόν Ρίβας. Τέλος το 1988 ο επίσης γνωστός Τζον Μπρούγος (Περιστέρι, Ηρακλής, Πανιώνιος) έφτανε στο Sweet 16 με το Περντιού παίζοντας στα δύο από τα τρία ματς του κολεγίου του με συμπαίκτες τον πρώην ερυθρόλευκο Τοντ Μίτσελ, τον Μέλβιν ΜακΚάντς και τον Στιβ Σέφλερ.