Λίγες ημέρες πριν έγινε -και στην Αθήνα- η επίσημη πρεμιέρα της ταινίας Rise, που όλοι, όσοι ασχολούνται με το άθλημα της σπυριάρας )όπως λένε το μπάσκετ), περίμεναν με αγωνία. Μια ταινία, ένα απίστευτο παραμύθι, που περιμέναμε ότι περιγράφει την ονειρεμένη πορεία ενός παιδιού, το οποίο από τη φτώχεια, τη μετανάστευση, την έλλειψη ακόμη και των πιο βασικών, που έχει ανάγκη ένα παιδί της εποχής μας, βρέθηκε μαζί με τα αδέλφια του στον λαμπερό κόσμο του NBA, στα ηγεμονικά συμβόλαια, και στην πλήρη αναγνώριση από τον αθλητικό κόσμο.
Στο Rise, ξεχώρισα ότι το βασικό θέμα της -μέσα από την παραμυθένια αυτή πορεία- είναι ο ρόλος της οικογένειας σ’ αυτή την εκπληκτική εξέλιξη, για την οικογένεια Αντετοκούμπο. Στα μάτια τα δικά μου αποτελεί έναν φόρο τιμής στον Τσαρλς και τη Βερόνικα. Η ανάλυση μου θα γίνει με βάση τον ρόλο των γονιών στην εξέλιξη των παιδιών τους σε όλους τους τομείς, κι όχι μόνο στον αθλητισμό.
«Έκανε ή κότα το αυγό, ή το αυγό την κότα;».
Γνωρίζουμε ότι οι πιθανότητες για να γίνει ένα παιδί -που ξεκινάει σήμερα το μπάσκετ- Αντετοκούμπο, είναι μια στα πολλά εκατομμύρια. Ακόμη και η πιθανότητα να γίνει ένας αθλητής επιπέδου πρώτης εθνικής, είναι μία στις 10.000. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να πούμε ότι δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κάποιος ότι ο γιός του είναι ο Γιάννης, ο Βασίλης Σπανούλης, ή ο Δημήτρης Διαμαντίδης, ή οι άλλοι «μεγάλοι» του ελληνικού μπάσκετ.
Έρχεται, όμως, η Ιστορία να αντιστρέψει την άποψη και να θυμίσει ότι και αυτά τα παιδιά όταν πρωτο-έπιασαν την μπάλα του μπάσκετ δεν ήξεραν πώς θα εξελιχθούν. Αν λοιπόν δεν έκαναν την τεράστια προσπάθεια που έκαναν στην πορεία τους αυτά τα παιδιά, σίγουρα δεν θα είχαμε ως λαός να καμαρώνουμε για αυτούς τους εξαιρετικούς αθλητές.
Ένας στα πολλά εκατομμύρια μπορεί να γίνει Γιάννης, αλλά -κανένας όσο ταλέντο κι αν έχει- δεν μπορεί να ξεχωρίσει δίχως πολλή και σκληρή δουλειά. Κι αυτό είναι που πρέπει να κρατήσουμε.
Ποια είναι λοιπόν η λύση
Εδώ πηγαίνουμε στην ταινία Rise και ξεχωρίζω επιγραμματικά κάποιες σκηνές της. Όταν ο Θανάσης με τον Γιάννη ζήτησαν να αρχίσουν προπονήσεις στον Φιλαθλητικό κι ο Τσαρλς ήταν αρνητικός, λόγω απόστασης και ασφάλειας (ρατσισμός, κλπ), η Βερόνικα του άλλαξε το μυαλό λέγοντας: «Ας αφήσουμε τα παιδιά να νοιώσουν παιδιά, να χαρούν, όπως χαρήκαμε και εμείς μικροί».
Δεν είπε «άσε να πάνε τα παιδιά, για να γίνουν Μάικλ Τζόρνταν, ή να πάνε για να λύσουμε το πρόβλημα μας». Όλων των γονιών το κίνητρο αρχικά πρέπει να είναι η απόλαυση των παιδιών τους.
Μια άλλη χαρακτηριστική σκηνή στο Rise ήταν όταν ο Τσαρλς τους έκανε δώρο τα πρώτα παπούτσια τους. Η αιτιολογία που τους είπε δεν ήταν «γιατί κερδίσατε και βλέπω στα παιδιά μου τη λύση των προβλημάτων μας», αλλά ότι «σας επιβραβεύω γιατί δουλέψατε πολύ σκληρά και δείξατε αφοσίωση στον στόχο σας».
Το σταυροδρόμι
Πρέπει οι γονείς, σε κάποια στιγμή της πορείας του παιδιού τους, να του κάνουν μια βασική ερώτηση. Ότι είναι η στιγμή να επιλέξει την πορεία του, ανάμεσα σε δύο δρόμους: Ή να συνεχίσει τον αθλητισμό, ως απλή ευχαρίστηση, παίζοντας με τους φίλους του για όσο το έχει ανάγκη, ή να συνεχίσει τον αθλητισμό, θέλοντας να φτάσει στο καλύτερο δυνατό επίπεδο, που θα μπορέσει ποτέ να φτάσει.
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να του υπενθυμίζουμε την επιλογή του συχνά, όχι όμως γιατί ελπίζουμε να γίνει πρωταθλητής (όχι ότι αποκλείεται, βέβαια), αλλά για να καταλάβει την αξία της αφοσίωσης στον στόχο.
Αν τώρα καταφέρει τη μεγάλη καριέρα, σίγουρα όλα θα είναι ιδανικά. Στην αντίθετη περίπτωση, που δεν θα έχει το ταλέντο για κάτι τέτοιο, και μόνο η εκπαίδευσή του στην αφοσίωση στον στόχο, θα είναι ένα τεράστιο εφόδιο στη ζωή του, σε ό,τι και αν κάνει.
Όπως δηλαδή έλεγε ο Τσαρλς στα παιδιά του «βάλε τα δυνατά σου κι άσε τον θεό να κάνει τα υπόλοιπα (όποιος κι αν είναι ο θεός του καθενός)».
Από την άλλη όλες αυτές τις εικόνες στο Rise, με τον Γιάννη να κοιμάται στο γήπεδο στα στρώματα, την προπόνηση στη βροχή, την τεράστια προσπάθεια του, είναι πράγματα που πρέπει να τονίζουμε στα παιδιά μας.
Τα μηνύματα
Αν θέλουμε ακόμη να τονίσουμε μερικές ακόμη σκηνές του Rise, αυτές θα είναι μερικές εκφράσεις προς τα παιδιά, όπως «δεν είναι σημαντικό από που ξεκινάς, αλλά που τελειώνεις», ή η φράση «δεν έχει σημασία αν θα πέσεις, αλλά αν θα ξανασηκωθείς».
Πρέπει στα παιδιά μας, όταν θα δούμε την ταινία Rise μαζί τους, να τονίσουμε όλα αυτά και όχι πως καρφώνει ο Γιάννης, ή πόσα λεφτά πήρε στο ΝΒΑ κλπ.
Κλείνοντας θα τονίσω μια βασική διαφορά μπασκετικής κουλτούρας, δική μας σε σχέση με τους Αμερικανούς, που μου έκανε εντύπωση.
Σε ένα παιχνίδι του Φιλαθλητικού, που είναι και ο μάνατζερ ο Χάρης Ελευθερίου για την ταινία (εμείς ξέρουμε ποιος ήταν, δεν τον αναφέρω μήπως δεν το επιθυμεί, αλλά με την ευκαιρία τον συγχαίρω θερμά), χτυπάει ο Θανάσης και γυρνάει τραυματίας και λέει στον Γιάννη: «Πάρτο πάνω σου». Ο Γιάννης μπαίνει μέσα αποφασισμένος, οι δύο πρώτες φάσεις που δείχνει ο Αμερικανός σκηνοθέτης ήταν δύο ασίστ κι όχι δύο καρφώματα. Διαφορά προσέγγισης….
Αντί επιλόγου: Σίγουρα ο Γιάννης, ο Θανάσης, η οικογένεια, όπως και τόσες άλλες οικογένειες και παιδιά με αντίστοιχα χαρακτηριστικά γνώρισαν πολύ άσχημα ρατσιστικά προβλήματα. Η ταινία Rise σε κάποια σημεία δείχνει συμπαίχτες των παιδιών να τα χλευάζουν.
Επειδή γνωρίζουμε τα πραγματικά γεγονότα, η παρέα των παιδιών, όπως ο Σταύρος, ο Νίκος κι οι άλλοι, αλλά και οι προπονητές τους, ο Τάκης, ο Γιάννης κλπ., ήταν κάτι παραπάνω από αδέλφια για τα παιδιά αυτά. Και όχι γιατί ήξεραν την εξέλιξη τους. Ως αντίπαλοί τους το ζούσαμε συνέχεια. Αντιλαμβάνομαι την αναγκαιότητα της μυθοπλασίας, αλλά να μην αδικήσουμε και τους συμπαίκτες του Γιάννη και του Θανάση.
