Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα “ΦΩΣ”, ο ιδρυτής της ΟΔΚΕ και μέλος του Hall of Fame της FIBA, Κώστας Δήμου, αρχικά σχολίασε την απόφαση του Ολυμπιακού να αποχωρίσει στο ημίχρονο κόντρα στο Παναθηναϊκό ΟΠΑΠ στον ημιτελικό του κυπέλλου, ενώ στην συνεχεία μίλησε για τους διαιτητές, την ΚΕΔ και τον Γιώργο Βασιλακόπουλο.
Αναλυτικά όσα είπε ο Κώστας Δήμου:
-Πόσα χρόνια ασχοληθήκατε με τη διαιτησία;
“Διεθνής διαιτητής ήμουν για 21 χρόνια. Συνολικά 26 χρόνια. Αποχώρησα συνειδητά στα 45 μου χρόνια. Ήμουν στενός φίλος με έναν εκ των κορυφαίων ποδοσφαιριστών στον κόσμο, με τον Φέρενς Πούσκας. Πήρα πολλά από τη φιλοσοφία του. Μου είχε πει πως ένας αθλητής, αλλά και ένας διαιτητής, θα πρέπει να αποχωρήσει όταν βρίσκεται ψηλά. Αυτό το έκανα και πράξη. Eγώ προϋπήρξα της Ομοσπονδίας. Όταν δεν υπήρχε η Ομοσπονδία τις δημόσιες σχέσεις τις έκανα εγώ”.
-Ήταν η κορυφαία σας στιγμή η είσοδος στο Hall Of Fame;
“Μπήκα το 2010, μαζί με ιερά “τέρατα” του παγκοσμίου μπάσκετ. Μαζί με τους Όσκαρ Σμιντ, Ντίνο Μενεγκίν, Αρβίντας Σαμπόνις, Βλάντε Ντίβατς και Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς. Μπήκα μετά τον Νίκο Γκάλη, ως ο δεύτερος Έλληνας. Μετά ακολούθησε και ο Κώστας Ρήγας. Υπήρξε όμως και άλλος ένας νωρίτερα. Ο Συμεών Μαυροσκούφης. Ήταν διεθνής διαιτητής από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν στην ομάδα ανθρώπων που ίδρυσαν την FIBA, στη Γενεύη. Μεγάλη προσωπικότητα. Δεν βρήκα στρωμένο δρόμο μπροστά μου για να κάνω καριέρα, αλλά υπήρχαν σπουδαίοι διαιτητές και πριν από εμένα. Ο Αντώνης ο Σχυρογιάννης, ο οποίος σφύριξε τον ημιτελικό στους Ολυμπιακούς της Ρώμης. Ο Δημήτρης Καλλίτσης.
Μπορεί τότε το ελληνικό μπάσκετ να μην ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο, αλλά ο Έλληνας διαιτητής στο μπάσκετ είχε δημιουργήσει μία καλή φήμη στην Ευρώπη. Πάντα το ελληνικό μπάσκετ είχε ποιότητα και παράδοση στους καλούς Έλληνες διαιτητές Ήταν τεράστια τιμή. Το επιστέγασμα της διαιτητικής μου καριέρας. Όχι μόνο η ανταμοιβή πως ήμουν ένας καλός και δίκαιος διαιτητής, αλλά και η δουλειά που έκανα με κόπο στο να οργανώσω και να φτιάξω την ελληνική διαιτησία. Το 1979 ίδρυσα την ΟΔΚΕ, στην οποία ήμουν πρόεδρος για 20 χρόνια. Μάλιστα, είχε τόσο εξαιρετική οργάνωση που η FIBA είχε πει πως οι Έλληνες διαιτητές σαν σύνολο είναι οι καλύτεροι στον κόσμο! Και που φτάσαμε τώρα; Να είμαστε οι τελευταίοι του κόσμου”.
-Η άποψη σας για την αποχώρηση του Ολυμπιακού από το ΟΑΚΑ;
“Bλέπω σαν σφάλμα την αποχώρηση του Ολυμπιακού. Αν ήμουν αρχηγός της ομάδας δεν θα αποχωρούσα. Μπορεί να μην κατέβαινα ή θα παρουσίαζα στο γήπεδο μία δεύτερη ομάδα. Το να αποχωρήσεις στο ημίχρονο, δεν το θεωρώ σωστό».
-Έχει πέσει το επίπεδο της διαιτησίας στο μπάσκετ;
«Το επίπεδο της διαιτησίας στην Ελλάδα έχει πέσει ξεκάθαρα. Κυριαρχεί η μετριότητα. Δεν είναι όπως ήταν παλιά. Δεν απολαμβάνει την εκτίμηση και το σεβασμό που είχε παλιότερα. Υπάρχουν και ορισμένοι εξαιρετικοί ρέφερι, αλλά δυστυχώς δεν έχουν οργάνωση”.
-Πως σας φάνηκε η διαιτησία στο ματς;
«Ο ορισμός των διαιτητών ήταν λάθος! Έβαλαν τρία παιδιά που ως σύνολο δεν έχουν την πείρα, αλλά και την ψυχολογία για ένα τόσο σημαντικό και μεγάλο παιχνίδι όπως είναι ένα ματς Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός. Υπάρχουν άλλοι διαιτητές, πιο καλοί, αλλά και πιο ώριμοι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Η τριάδα των Αναστόπουλου, Παναγιώτου και Μάνου δεν είχε την ψυχολογία για αυτό το παιχνίδι, δεδομένης και της δυσπιστίας που υπάρχει. Σε αυτά τα ντέρμπι κρίνεσαι σε κάθε φάση. Δεν τα πήγαν καλά στο πρώτο ημίχρονο, έγιναν αρκετά λάθη».
-Ο Ολυμπιακός πριν και μετά το ματς «έβραζε» με τον Αναστόπουλο…
“Δεν φταίει ο Αναστόπουλος. Φταίει ο ορισμός που του κάνουν, φταίνε αυτοί που τον βάζουν σε λάθος παιχνίδι. Ο Αναστόπουλος είναι καλό παιδί και έχει κάνει μεγάλη προσπάθεια για να φτάσει ψηλά, αλλά αυτό το ματς τον κατέστρεψε. Ο Αναστόπουλος θα μπορούσε να αποδώσει καλύτερα αν είχε δίπλα του, για παράδειγμα, δύο υψηλού επιπέδου διαιτητές, όπως τους Κορομηλά και Σχινά. Τώρα, με τους Μάνο-Παναγιώτου, δύο καινούρια και άπειρα παιδιά, πώς να σταθούν σε αυτή την αναμέτρηση; Υπήρχε ξεκάθαρη έλλειψη ψυχολογίας. Διαιτησία δεν είναι μόνο ο κανονισμός, αλλά και το πνεύμα του παιχνιδιού”.
-Έχει δίκιο να παραπονιέται ο Ολυμπιακός για την διαιτησία εδώ και τόσα χρόνια;
“Θα σου πω κάτι. Ο Ολυμπιακός στο μπάσκετ, παραδοσιακά, δεν έκανε ποτέ πολιτική στη διαιτησία. Και στο λέω εγώ που είμαι Ολυμπιακός! Δεν το έκρυψα ποτέ μου πως είμαι “γαύρος”, όλοι το ξέρουν και να το γράψεις. Πειραιώτης είμαι, στην Πειραϊκή, στο Σκαφάκι ήταν το σπίτι μου, εκεί μεγάλωσα. Ο Ολυμπιακός στο μπάσκετ δεν έδωσε ποτέ του σημασία στην εξωαγωνιστική του συμπεριφορά. Δεν έδωσε σημασία στη συμμετοχή του στα όργανα, εκείνα τα οποία καθορίζουν πράγματα και καταστάσεις. Όχι απαραίτητα πως επηρεάζουν, αλλά οι σκέψεις πως αυτά τα όργανα ανήκουν σε άλλους, δημιουργούν στους διαιτητές μία συναίσθηση πως θα πρέπει να είναι φιλικοί προς μία πλευρά”.
-Ποιος ήταν ο λόγος που φύγατε από την ΟΔΚΕ;
“Εγώ έφυγα από την ΟΔΚΕ όταν έγινε ο νόμος Φούρα. Αυτός ο νόμος έγινε κατόπιν απαίτησης της Ομοσπονδίας. Ίδρυσα την Ομοσπονδία διαιτητών εδώ στην Ελλάδα την εποχή που δεν υπήρχε σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Η Ομοσπονδία (ΟΔΚΕ) μας, όμως, πολεμήθηκε πάρα πολύ με στόχο να καταργηθεί, γιατί αυτή η ανεξαρτησία μας, δημιούργησε ένα πρόβλημα. Δεν το κατάφεραν όμως γιατί ήμουν το αγαπημένο παιδί του Γ.Γ της FIBA, του Τζόουνς και με υπερασπίστηκε. Τότε, λοιπόν, είχαμε μία λαμπρή περίοδο, στην οποία βγάλαμε καταπληκτικούς διαιτητές που έλαμψαν με την παρουσία τους στην Ευρώπη, διότι δεν είχαν επιρροή από κανέναν! Γιατί ήξεραν πως η εξέλιξη τους περνάει μέσα από την Ομοσπονδία τους. Δεν περνούσε μέσα από μία διορισμένη ΚΕΔ ή από την ΕΟΚ. Είχαμε κάνει και τον νόμο 74/74. Δημιούργημα δικό μου στον χώρο του μπάσκετ. Προέβλεπε πως η ΚΕΔ θα έχει τέσσερις δικούς μας έμπειρους διεθνείς διαιτητές, συν έναν από την Ομοσπονδία που θα ήταν πρόεδρος, αλλά εμείς (ΟΔΚΕ) θα είχαμε την πλειοψηφία. Η ανάδειξη όλων των διαιτητών, από το ξεκίνημα τους μέχρι να γίνουν διεθνείς, περνούσε αποκλειστικά από την ΟΔΚΕ. Αυτό δεν γίνεται πλέον”.
-Είναι σωστό να περάσει η ΚΕΔ στον ΕΣΑΚΕ;
“Δεν νομίζω πως είναι και αυτό σωστό, να περάσει δηλαδή η ΚΕΔ στον ΕΣΑΚΕ. Εγώ πιστεύω πως η λύση στο πρόβλημα είναι να επανέλθει ο νόμος 74/74 που αναφέρει πως οι διαιτητές θα πρέπει να εντελώς ανεξάρτητοι! Η διαιτησία να ανήκει στους διαιτητές! Να μην είναι ούτε στον ΕΣΑΚΕ, ούτε φυσικά και στην ΕΟΚ”.
-Βλέπουμε εδώ και 20 χρόνια τα ίδια πρόσωπα στην ΚΕΔ. Δεν πρέπει να αλλάξουν;
“Φυσικά και θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή προσώπων στην ΚΕΔ. Δεν γίνεται να βρίσκονται τα ίδια πρόσωπα 20 χρόνια στην ίδια θέση. Εμείς τότε, όποτε γινόταν εκλογές της Ομοσπονδίας, ανανεώναμε και την ηγεσία της ΚΕΔ με νέα πρόσωπα. Δυστυχώς, η υποβάθμιση της ΟΔΚΕ στέρησε από τους διαιτητές ένα σημαντικό στοιχείο, την εκπαίδευση. Δεν υπάρχει πλέον σωστή εκπαίδευση. Εμείς κάναμε τότε σεμινάρια κάθε μήνα, σε όλους τους συνδέσμους της χώρας. Φέρναμε ψυχολόγους, γινόταν σοβαρή δουλειά. Οι Αμερικανοί έχουν ένα γνωμικό: η διαιτησία είναι 50% ψυχολογία και 50% γνώση των κανονισμών. Είχα δώσει αυτοπεποίθηση στους διαιτητές πως θα μπουν μέσα σε κάθε ματς ώστε να σφυρίξουν σωστά και δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Αυτό, όμως, πλέον δεν υπάρχει. Ήμουν ο πρώτος που έφερα χορηγούς στη διαιτησία. Ήμασταν αυτάρκεις. Πλέον, δεν υπάρχει σωστή εκπαίδευση και έχει πέσει το επίπεδο”.
-Υπάρχει κανονισμός για το πως ορίζεται η ΚΕΔ; Είναι σωστό να γίνονται ορισμοί σε επιλεγμένους διαιτητές;
“Την ΚΕΔ τώρα την ορίζει αποκλειστικά η ΕΟΚ. Με το νόμο Φούρα προβλεπόταν πως θα υπήρχαν τέσσερις παλιοί διαιτητές και ένας από την ΕΟΚ. Τώρα βάζουν όποιους θέλουν. Εγώ είμαι υπέρ του ορισμού, όχι της κλήρωσης των διαιτητών. Ο ορισμός δείχνει υπευθυνότητα. Αναλαμβάνεις τις ευθύνες των πράξεων σου. Δεν το ρίχνεις στη τύχη. Ο ορισμός πρέπει να είναι σε περιορισμένο αριθμό, αλλά ανάμεσα στους κορυφαίους διαιτητές που ξέρεις πως μπορούν να τα πάνε καλά σε ένα παιχνίδι”.
-Υπάρχουν καταγγελίες για σύστημα Βασιλακόπουλου στην ΚΕΔ και στην ΕΟΚ. Συμφωνείτε;
“Ο Βασιλακόπουλος είναι ισχυρή προσωπικότητα, αλλά δεν νομίζω πως θα έφτανε ποτέ σε σημείο να επιβάλλει τη θέληση του σε διαιτητές. Είναι φίλος μου, γνωριζόμαστε από μικρά παιδιά, έχουμε συνυπάρξει, αλλά τα τελευταία χρόνια είμαστε σε κόντρα. Εκτός του αθλητισμού, μας χωρίζουν και πολιτικές διαφορές, αλλά δεν γνωρίζω τίποτα από αυτά. Είμαι βέβαια δέκτης αρκετών παραπόνων από διαιτητές, αλλά έχω πει πως πλέον δεν με ενδιαφέρει η διαιτησία”.
-Τι πρέπει, λοιπόν, να αλλάξει στη διαιτησία;
“Η γνώμη μου είναι ξεκάθαρη. Πρέπει η διαιτησία να περάσει στους διαιτητές! Μακριά η ΕΟΚ, αλλά και ο ΕΣΑΚΕ, ώστε οι ίδιοι να κανονίζουν τα του οίκου τους. Ο επαγγελματισμός δεν νομίζω να βοηθήσει. Με το να αλλάξουν μόνο κάποια μέλη της ΚΕΔ, όπως άκουσα και είπε ο κ. Βασιλειάδης, δεν θα αλλάξει η κατάσταση. Πάλι στα χέρια του Βασιλακόπουλου θα είναι. Η Ομοσπονδία δεν θέλει να χάσει τη διαιτησία και η απόλυτη δυναστεία που εξασκούν πάνω στους διαιτητές είναι ο λόγος που έχει καθηλωθεί ο χώρος.”.
-Συμφωνείτε με το αίτημα του Ολυμπιακού για ξένους διαιτητές;
“Δεν συμφωνώ με τους ξένους διαιτητές. Ο Ολυμπιακός δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ του για τη διαιτησία. Έχω βοηθήσει τον Ολυμπιακό, αλλά από άλλη πλευρά. Να ξέρεις πως είμαι ο άνθρωπος που έφερα τον Ντούσαν Ίβκοβιτς στον Ολυμπιακό με τον Σωκράτη Κόκκαλη. Θα σου πω και κάτι ακόμη: τη δεκαετία του ’90 ήταν να αναλάβω την προεδρία του ΕΣΑΚΕ και ο Ολυμπιακός δεν με υποστήριξε! Που εγώ ήμουν ας πούμε δικό τους παιδί. Στο λέω για να δεις το σημείο που δεν ενδιαφερόταν ο Ολυμπιακός για τα γύρω-γύρω. Ήθελε πάντα το 50-50. Όμως, τώρα, πρέπει να μπούνε στα όργανα και να υποστηρίξουν ανθρώπους δικούς τους. Όχι για να επωφεληθούν, αλλά για να εξασφαλίσουν μία ισονομία και μία ισορροπία στη περιρρέουσα ατμόσφαιρα της διαιτησίας.
Αν άνθρωπος του Ολυμπιακού συμμετείχε στην ΚΕΔ, δεν υπήρχε περίπτωση να βλέπαμε αυτή την τριάδα στον ημιτελικό του Κυπέλλου στο ΟΑΚΑ. Αν υπήρχε άνθρωπος εκεί θα έλεγε “που πάτε ρε παιδιά με αυτούς τους τρεις;”. Θα υπήρχε φωνή ώστε να μπουν οι σωστοί άνθρωποι. Τι κάνουν τα τελευταία χρόνια στον Ολυμπιακό; Απλά πάνε στην ΚΕΔ, γκρινιάζουν, φεύγουν, τα ξεχνάνε και μετά πάλι τα ίδια. Έτσι δεν γίνεται δουλειά”.
-Η άποψη σας για την κόντρα που δημιουργήθηκε με τους διαιτητές της Ευρωλίγκας με την ΕΟΚ;
“Τεράστιο λάθος του Βασιλακόπουλου που είχε τιμωρήσει τους διαιτητές της Ευρωλίγκας. Σφάλμα μέγιστο που τους είχε βάλει στο περιθώριο. Ήταν απαράδεκτο! Είχαν απόλυτο δίκιο που ήθελαν να συμμετέχουν στο πρωτάθλημα και είμαι μαζί του σε αυτό. Γιατί δεν τιμώρησε τις ομάδες; Γιατί δεν τιμώρησε τους παίκτες που παίζουν εκεί; Βρίσκει ανίσχυρους τους διαιτητές και το έκανε. Γκόντας, Φούφης, Κορομηλάς και Παπαπέτρου είναι εξαιρετικοί διαιτητές υψηλού επιπέδου. Και μετά λέμε γιατί δεν έχουμε ποιότητα διαιτητών στο ελληνικό πρωτάθλημα. Πουθενά στον κόσμο δεν γίνονται αυτά, μόνο στην Ελλάδα τα είδαμε”.
-Τι συμβουλή θα δίνατε στον Ολυμπιακό, αλλά και στην ΕΟΚ, ώστε να εκτονωθεί η αντιπαράθεση;
“Εγώ στον Ολυμπιακό θα έδινα την εξής συμβουλή. Ούτε ξένοι διαιτητές, ούτε η ΚΕΔ στον ΕΣΑΚΕ. Μην πάει σε ακρότητες με σκέψεις αποχώρησης. Το καλό στο ελληνικό μπάσκετ και η καθαρότητα στην διαιτησία θα έρθει με τον εξής τρόπο: να αλλαχθεί ο νόμος και να επανέλθει εκείνος του 74/74. Έτσι θα κατοχυρώσει τα δικαιώματα του. Πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί η ΟΔΚΕ. Ένας νόμος που αναφέρει πως όλη η εξέλιξη των διαιτητών, η αξιολόγηση τους, η αλλαγή της κατηγορίας τους, οι ορισμοί τους, όλα αυτά θα κρίνονται από την ΟΔΚΕ. Από τέσσερις παλιούς και έμπειρους διεθνείς διαιτητές και από έναν πρόεδρο που θα ορίζεται από την ΕΟΚ. Έτσι η ΟΔΚΕ θα έχει την πλειοψηφία. Δυστυχώς, όμως, αυτό το κατάργησε ο Φούρας. Μεγάλη του ανοησία.
Τότε είχα δώσει συνέντευξη στο ΦΩΣ και είχα τονίσει πως “ο νόμος έρχεται, εγώ φεύγω”. Και έτσι έκανα, δεν ξαναγύρισα. Εκείνος ο αγράμματος ο Φούρας, δυστυχώς μας παρέδωσε χειροπόδαρα στην Ομοσπονδία με έναν νόμο εξευτελιστικό. Όταν έγινε ο νόμος αυτός, ήμουν πρόεδρος στην ΟΔΚΕ και πρόεδρος της επιτροπής ο Ανδρέας Λοβέρδος. Πήγαμε να πούμε τη γνώμη μας σχετικά με το νόμο. Είχαμε μία μεγάλη βιβλιογραφία που προέβλεπε από το ξεκίνημα ενός διαιτητή μέχρι την έξοδο του. Ήμασταν άριστα οργανωμένοι, ο Λοβέρδος ήταν έκπληκτος και με πόνο ψυχής μου είπε “συγνώμη κύριε Δήμου, ο νόμος θα περάσει, έχω εντολή να σας τσεκουρέψω”.
Δήμου και Βασιλακόπουλος στη Μικτή Πειραιά!
Ο Κώστας Δήμου μεγάλωσε στον Πειραιά, όπως και ο Γιώργος Βασιλακόπουλος! Μάλιστα, η “χρυσή σφυρίχτρα” του ελληνικού μπάσκετ αποκάλυψε πως εκείνος τον έβαλε στο σπορ, δείχνοντας μας και σχετική φωτογραφία στην οποία απεικονίζονται στη μικτή Πειραιά. Υπήρξαν φίλοι και στενοί συνεργάτες, αλλά τα τελευταία χρόνια βρέθηκαν σε κόντρα, τόσο για αθλητικά, όσο και για πολιτικά θέματα.
Παρά το γεγονός αυτό, όμως, τρέφει μεγάλο σεβασμό για το πρόσωπο του, ενώ μας ανέφερε και τους “δεσμούς” που έχει ο επί σειρά πρόεδρος της ΕΟΚ με τον Παναθηναϊκό:
“Τεράστιος παράγοντας ο Γιώργος Βασιλακόπουλος. Από τους κορυφαίους και πιο πετυχημένους στον ελληνικό αθλητισμό, αν όχι ο κορυφαίος. Παρά τις κόντρες μας και τις διαφορές μας, αυτό έχω να το λέω. Άλλωστε, έφτασε και στη κορυφή της FIBA. Το ελληνικό μπάσκετ μαζί του γνώρισε τεράστιες επιτυχίες. Να ξέρεις πως τον Βασιλακόπουλο στο μπάσκετ τον έχω φέρει εγώ! Πειραιώτης είναι και ο Βασιλακόπουλος. Έχουμε και φωτογραφία μαζί από τη Μικτή Πειραιά, δίπλα-δίπλα από το 1955. Ήταν έξω από τον Πειραϊκό και τον έφερα μέσα να παίξει μπάσκετ. Μετά πήρε μεταγραφή στον Παναθηναϊκό και αγωνίστηκε εκεί για αρκετά χρόνια. Λογικό είναι να του έχει και συμπάθεια. Εκεί τον πήρε υπό την προστασία του ο Τζακ Νικολαϊδης, ανιψιός του Απόστολου, του ιστορικού παράγοντα του “τριφυλλιού”. Τον βοήθησε στην καριέρα του ο Παναθηναϊκός. Πέρα από αθλητή, τον βοήθησε να γίνει και καλός επιχειρηματίας. Φυσιολογικό να είναι “.
