Ποιον προπονητή θέλετε να έχετε; Κι αν είσαστε συνάδελφος, τι τύπος προπονητή είσαστε; Χριστούγεννα πλησιάζουν, μέρες γιορτινές, είπαμε να το ρίξουμε στην πλάκα, αν και μεταξύ σοβαρού κι αστείου λέγονται (και γράφονται) τα πιο σοβαρά πράγματα. Έτσι κατηγοριοποιήσαμε τους coach, φτιάχνοντας μια μεγάλη λίστα, στην οποία μπορείτε να προσθέσετε τη φωτογραφία σας (όπου ανήκετε), φωτογραφίες “φίλων” συναδέλφων σας, να φτιάξετε ένα υπέροχο παζλ.
Σίγουρα τα είδη των προπονητών είναι πολύ περισσότερα, αλλά το να έχουμε μια πρώτη ένδειξη δεν είναι κακό. Ούτε είναι κακό για τους ίδιους τους προπονητές να κατηγοριοποιηθούν, αν και στους περισσότερους (αν είναι ειλικρινείς με τον εαυτό τους) δεν θα αρέσει αυτό. Ούτε για αθλητές και γονείς να χρησιμοποιήσουν τη λίστα, αλλά κυρίως, ούτε για τις διοικήσεις των ομάδων, ώστε να αξιολογήσουν και τους υπάρχοντες προπονητές, αλλά και τους προπονητές που πρόκειται να προσλάβουν.
Εννοείται ότι οι κατηγορίες δεν είναι μονοσήμαντες. Για παράδειγμα ένας εργατικός μπορεί να είναι και αλαζόνας και ανήθικος και σύγχρονος, αλλά και ο… “φταίνε πάντα οι άλλοι”.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι τυχαία κι όπου δεν είναι… μην το πείτε, γιατί θα καρφωθείτε.
Κατηγορίες Προπονητών
Ο τεμπέλης: Είναι ο προπονητής που σαν πρώτο εξάρτημα της δουλειάς του χρησιμοποιεί το ρολόι του κι εννοώ το ρολόι του, όχι το χρονόμετρό του. Είναι αυτός που έρχεται στην προπόνηση στο… παρά ένα και φεύγει επίσης στο παρά ένα.
Είναι αυτός που όταν δεν έχει δέκα αθλητές στην προπόνηση, ή το νούμερο που αυτός ορίζει, φωνάζει και λέει δεν μπορώ να κάνω προπόνηση με τόσους λίγους. Φωνάζει γι’ αυτούς που λείπουν και τελικά την πληρώνουν οι παρόντες. Ο προπονητής που ξεκινάει τη δουλειά του μόλις πατάει το γήπεδο και δεν προετοιμάζει το μικρό.
Ο εργασιομανής: Είναι ο προπονητής που θα πάει πρώτος στην προπόνηση και θα φύγει τελευταίος. Ο άνθρωπος που θα δουλέψει και με ένα παιδί, ο άνθρωπος που ξενυχτά τα βράδια, προετοιμάζοντας την δουλειά του. Ο προπονητής που τις περισσότερες ώρες της ημέρας έχει στο μυαλό του την ομάδα και τους παίκτες του και πώς θα τους κάνει καλύτερους αθλητές, αλλά και ανθρώπους.
Ο αλαζόνας: Ο προπονητής που νομίζει ότι είναι ο καλύτερος όλων. Ο προπονητής που λέει και πιστεύει ότι το μπάσκετ αρχίζει και τελειώνει στον ίδιο. Ένας προπονητής που δεν είναι απαραίτητα μη γνώστης των μυστικών του αθλήματος, αλλά η αλαζονεία του τον οδηγεί σε κόντρες με συνεργάτες, παράγοντες, αθλητές, και που γενικά δεν δίνει στις ομάδες του αυτό που μπορεί, γιατί δεν τον αφήνει η μεγάλη ιδέα που έχει για τον εαυτό του.
Εδώ μπαίνει αυτός -επίσης- που μονίμως θεωρεί ότι κανένας άλλος προπονητής δεν κάνει καλά τη δουλειά του, κρίνοντας τους πάντες, διαφημίζοντας συνέχεια τη δουλειά και τη συμπεριφορά του, τις περισσότερες φορές χωρίς να μπορεί να διαφημίσει και τα αποτελέσματά του. Αυτός λέγεται και προπονητής Κράχτης.
Ο απόμακρος: Ο προπονητής που δεν βρίσκει κανένα σημείο επαφής με τους γύρω του, που κάνει τη δουλειά του, αλλά δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους άλλους, γιατί είναι κλεισμένος στον εαυτό του και στον μικρόκοσμο του.
Καλοί και κακοί
Ο σύγχρονος: Είναι αυτός που όσο κι αν περνάνε τα χρόνια της δουλειάς του, συνέχεια ψάχνεται για νέες τακτικές και προπόνησης, αλλά και για αγωνιστικές τακτικές. Αυτός που παλιότερα δεν έβλεπε την ώρα να βρεθεί σε μέρη γνώσης, (για τους πολύ παλιούς του χώρου μας ΣΑΛΤΟ στη Θεσσαλονίκη), αλλά τώρα πλέον με το διαδίκτυο τρώει ατελείωτες ώρες, ψάχνοντας πηγές γνώσης αλλά και τρόπους βελτίωσης της προπονητικής του μεθόδου.
Είναι επίσης αυτός που χρησιμοποιεί όλα τα σύγχρονα μέσα, όπως κομπιούτερ, ιντερνέτ, τάμπλετ, προπονητικά ρολόγια κλπ, έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει την αποδοτικότητα του προπονητικού του έργου, και να μην χρησιμοποιεί τα μέσα αυτά απλά για Facebook και παιχνίδια…
Ο ανάγωγος, ή Αλήτης: Συνηθισμένο στις εποχές μας. Ο προπονητής που συνέχεια βρίζει τους παίχτες, τους διαιτητές και γενικά όποιον περνάει δίπλα του. Αυτός ο προπονητής που απαξιώνει τα πάντα, που τις περισσότερες φορές κρύβει την αδυναμία, που βαθιά μέσα του ξέρει ότι έχει, με την επιθετικότατη συμπεριφορά του.
Υποτίθεται ότι επιζητεί την πειθαρχία, αλλά τελικά αυτό που αναζητά είναι την έλλειψη κριτικής σκέψης από όλους γύρω του. Τις περισσότερες φορές είναι προσβλητικός, με χυδαίο τρόπο (ειδικά στους αθλητές του), ενώ την ίδια στιγμή αν συμβεί το παραμικρό στην ομάδα του συμπεριφέρεται σαν τον χειρότερο δικτάτορα.
Ο… φταίνε πάντα οι άλλοι: Επίσης πολύ συνηθισμένο φρούτο στην εποχή μας. Είναι ο προπονητής που στις μικρές ηλικίες κατηγορεί τον αντίπαλο προπονητή ότι παίζει ζώνη, ότι κάνει παγίδες κλπ., ο προπονητής που μονίμως νομίζει ότι όλη η ελληνική διαιτησία δεν έχει άλλο πράγμα στο μυαλό της από το πώς θα τον αδικήσει, ο προπονητής που πάντα σε κακό αποτέλεσμα κατηγορεί τους παίκτες του, ή τους διαιτητές, ή τα καλάθια και δεν έχει ποτέ του πει την κουβέντα “αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη”.
Είναι επίσης ο προπονητής που όταν αναλαμβάνει μια ομάδα λέει, ότι “εγώ δεν θέλω να κριθώ γι’ αυτή την ομάδα, γιατί οι επιλογές δεν είναι δικές μου”, ή επίσης λέει ότι “τώρα αρχίζουμε”, λες και πριν κολυμπούσαμε, ή ότι η ομάδα είναι απροπόνητη και τόσα άλλα.
Αυτός, δηλαδή, που θέλει αν η ομάδα κερδίζει να είναι προπονητάρα, ενώ αν χάνει να φταίει ο προηγούμενος. Ο τελευταίος μπορεί να μπει και σε μια νέα κατηγορία του αντισυναδελφικού, ή αλλιώς της ντροπής των προπονητών.
Ψυχροί κι ανάποδοι
Ο… όσα παίρνει ο άνεμος: Ο προπονητής που στα πλαίσια του να μην χάσει τη δουλειά του κάνει τα πάντα, είτε ευνοώντας παιδιά που του ζητάνε, είτε ακόμη κι αδικώντας παιδιά που του ζητάνε. Ή -τελικά- κάνοντας ό,τι του ζητάνε οι έχοντες την εξουσία.
Ο ανήθικος: Επίσης συνηθισμένο φρούτο στις μέρες μας. Είναι αυτός που σκάβει τον λάκκο σε άλλους προπονητές για να πάρει τη θέση τους. Είναι επίσης αυτός που χρησιμοποιεί την εξουσία του ακόμη και σε μικρά παιδιά, για να βγάλει τα απωθημένα του.
Χιλιάδες παραδείγματα προπονητών, που φτάνουν στο σημείο ακόμη και εκβιασμού στις ομάδες (του στυλ “ή εγώ, ή ο αθλητής). Βέβαια εδώ παρατηρείται το φαινόμενο αν η ομάδα επιλέξει να στηρίξει την άλλη πλευρά, τότε κάνουν κωλοτούμπα και βρίσκουν τρόπο να παραμείνουν, για να μην χάσουν τη θεσούλα τους…
Ο ιδεαλιστής, ή και ονειροπόλος: Μια εξαιρετική περίπτωση προπονητή, ειδικά για μικρές ηλικίες, αν και λίγο σπάνια. Είναι ο άνθρωπος που μπροστά στις αρχές του και στον τρόπο λειτουργίας, που ο ίδιος έχει επιλέξει να λειτουργεί η ομάδα του, δεν βάζει ούτε αποτελέσματα, ούτε πρωταθλήματα. Επιλέγει τον δικό του δρόμο μέχρι τέλους, αν και δυστυχώς -κατά τη γνώμη μου- συνήθως αυτός ο δρόμος είναι μικρός, γιατί καραδοκούν οι λύκοι…
Ο άσχετος: Πολύ απλά ο προπονητής που δεν ξέρει, αλλά βρίσκεται στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή. Επίσης συνηθισμένη περίπτωση και συνήθως συνδυάζεται με την επόμενη κατηγορία.
Ο δημοσιοσχεσίτης: Ο προπονητής που είτε έχει επαφές, είτε ασχολείται με το να κάνει, ακόμη και μέσα στις ομάδες. Αυτό γίνεται κυρίως με παράγοντες της ομάδας, τους οποίους κοιτάζει να κάνει κολλητούς, για να τον στηρίζουν, αλλά πολλές φορές φροντίζει να δημιουργήσει τέτοιες σχέσεις και με γονείς παιδιών. Αυτό ενίοτε γίνεται μπούμερανγκ, γιατί στην πορεία κάποιοι άλλοι γονείς ή αθλητές αντιδρούν, με αποτέλεσμα να τους χάνει. Επικίνδυνο δείγμα για τις ομάδες και τη λειτουργία τους.
Ο συνεργατικός: Ο προπονητής που όχι μόνο δέχεται τη συνεργασία με βοηθούς, γυμναστές, τεχνικούς διευθυντές, εφόρους κλπ., αλλά την επιζητεί κιόλας. Ο άνθρωπος που μοιράζει αρμοδιότητες για να γίνει περισσότερη δουλειά.
Ο προπονητής που σέβεται κι εκτιμά τους συνεργάτες του, χωρίς να τους σχολιάζει, και προσπαθεί κάθε στιγμή να βελτιώνει το επίπεδο της συνολικής απόδοσης της ομάδας.
Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΠΟΥ ΣΕΒΕΤΑΙ ΤΗ ΛΕΞΗ ΟΜΑΔΑ ΣΕ ΕΝΑ ΟΜΑΔΙΚΟ ΑΘΛΗΜΑ.
Πολύ διαδεδομένο σε υψηλό επίπεδο προπονητών (άλλωστε δεν είναι τυχαίο που αυτές οι ομάδες φωνάζουν μαζί στην αρχή κάθε παιχνιδιού), αλλά και πολύ σπάνιο στις μικρές κατηγορίες, όπου όλοι θέλουν να τα κάνουν όλα μόνοι τους.
Ζουν ανάμεσά μας
Ο μη συνεργάσιμος, ή συγκεντρωτικός, ή ζηλιάρης: Ο προπονητής που δεν μπορεί να συνεργαστεί με κανέναν, γιατί θέλει να τα κάνει όλα μόνος του. Ακόμη και όταν του επιβάλλεται η συνεργασία, μέσα του καταπιέζεται και περιμένει τη στιγμή που θα το δείξει.
Δεν αναγνωρίζει ποτέ τη βοήθεια των άλλων, παρά μόνο των κολλητών που ο ίδιος έχει επιλέξει να έχει δίπλα του, οι οποίοι απλά τον εξυμνούν. Έχουμε παραδείγματα προπονητών που ευχαριστούν εφόρους ή γονείς και δεν το κάνουν για συνεργάτες τους.
Ο έχων αποτελέσματα: Συνήθως το βασικό κριτήριο για τις ομάδες και τους παράγοντες (συνδυασμένο στη χώρα μας με τις δημόσιες σχέσεις), που αν και δεν είναι τυχαίο, σίγουρα δεν πρέπει να αποτελεί το μοναδικό κριτήριο, γιατί σε αυτό παίζουν πολλά πράγματα ρόλο.
Για παράδειγμα, σε υποδομές το να συγκρίνουμε τις επιτυχίες μιας ομάδας και ενός προπονητή, που έχει όλες τις δυνατότητες δουλειάς (όπως κλειστά γήπεδα, πολλά παιδιά λόγω περιοχών κλπ.), με προπονητές που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ούτε τα βασικά (όπως πχ προπονητικές ώρες) είναι λάθος.
Ο… βγάζω ταλέντα: Μια πολύ βασική παράμετρος επιλογής προπονητών. Πόσο αναδεικνύει τους παίκτες που περνάνε από τα χέρια του και τι βελτίωση παρουσιάζουν, είναι πολύ βασικά κριτήρια για να επιλεχθεί ένας προπονητής από επόμενους εργοδότες. Τελευταία αυτό συμβαίνει πιο συχνά.
Ο ανασφαλής: Είναι αυτός που νομίζει ότι πίσω απ’ ό,τι γίνεται στην ομάδα του (καλό ή κακό) κρύβεται μια ίντριγκα και ότι όλοι τον υπονομεύουν, αλλά τελικά η πραγματική αιτία της ανασφάλειας του είναι η ελλιπής τεχνική του κατάρτιση.
Ο προπονητής φιγουρίνι: Δεν χρήζει ανάλυσης.
Ο επιστήμονας: Αυτός που χρησιμοποιεί όλα τα επιστημονικά μέσα και μετρήσεις για τη δουλειά του, ανεξαρτήτως σε ποια κατηγορία παίζει η ομάδα του.
Ελέγξτε πριν αποφασίσετε
Ο προπονητής CHAMPION LEAGUE: Αυτός που βαφτίζει τον εαυτό του, ανάλογα με την κατηγορία που βρέθηκε κάποτε και δηλώνει ότι δεν μπορεί να κατέβει κατηγορία και όταν αυτό συμβαίνει, έχει το ύφος των χιλίων καρδιναλίων.
Ο προπονητής Γεράκι: Αυτός που πολύ σπάνια στην καριέρα του έχει πάρει ομάδα από την αρχή της σεζόν, αλλά πάντοτε ψάχνει στη μέση της περιόδου αλλαγή. Αυτός χρησιμοποιεί συνήθως όλα τα μέσα, όπως φίλους, μάνατζερ, συγγενείς γνωστούς (ακόμη και άγνωστους), για να πετύχει τον στόχο του. Αλλιώς λέγεται και προπονητής Ικέτης.
Ο προπονητής ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ: Αυτός που θέλει όλα να τα έχει αυτός, προπόνηση όλα τα τμήματα, έλεγχο των οικονομικών, συνομιλία με αθλητές και γονείς, ακόμη και αλλαγές ο ίδιος στους προπονητές που έχει αυτός βάλει, αλλά δεν κάνουν τις αλλαγές στο παιχνίδι, παρέμβαση στα πάντα. Τις περισσότερες φορές νοιώθει ότι η ομάδα είναι αυτός.
Ο προπονητής τζάμπα: Επίσης δεν χρήζει επεξήγησης… Είδος των τελευταίων ετών και της κρίσης. Ο προπονητής οικογένεια, χορηγός ή μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Είναι αυτός που είτε είναι συγγενής με κάποιον, είτε φέρνει χορηγούς, είτε είναι ο ίδιος χορηγός. Πολλές φορές ακόμη και αν ο προπονητής έχει άλλα καλά χαρακτηριστικά, βρίσκει δουλειά από αυτό του το χαρακτηριστικό.
Οι ομάδες πρέπει να τσεκάρουν τα “συν” και τα “πλην” και να αποφασίζουν. Μερικά βέβαια θα έπρεπε από μόνα τους να οδηγούν σε απόρριψη, αλλά δυστυχώς δεν γίνεται πάντα…
