Όταν οι χιλιάδες των προσφύγων εκδιώχθηκαν από τα παράλια της Μικράς Ασίας το 1922 και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και άλλες περιοχές, εκτός από τα ελάχιστα πράγματα που έφεραν μαζί τους, μετέφεραν τις αξίες και τις ιδέες τους. Μετά τον πρώτο καιρό της προσαρμογής στη νέα ζωή, όλα αυτά τα ιδανικά και την φλόγα της Πόλης, οι υπερήφανοι πρόσφυγες έψαχναν τον τρόπο να τα κρατήσουν ζωντανά. Και δεν άργησαν να τον βρουν.
Στις 13 Απριλίου 1924, μία παρέα ανθρώπων αποφάσισε να ιδρύσει ένα αθλητικό σωματείο το οποίο και θα αποτελούσε την κοιτίδα όλων των ηθικών αξιών και ιδεών της παράδοσης της Κωνσταντινούπολης. Βέβαια, όταν ο Κωνσταντίνος Σπανούδης (πρώτος πρόεδρος) και οι πάνω από 40 παράγοντες υπέγραφαν το καταστατικό της ιδρύσεως, δεν πίστευαν ότι με αυτήν τους την ενέργεια έμελλε να σημαδέψουν την κοινωνική και αθλητική ζωή της χώρας, αλλά και εκατομμυρίων ανθρώπων που θα πίστευαν στον “Δικέφαλο Αετό” που ορίστηκε ως έμβλημα. Η ονομασία του Συλλόγου, Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως, και τα χρώματα, κίτρινο και μαύρο, που συμβόλιζαν την ελπίδα και την απώλεια, έδιναν σάρκα και οστά στην “Ιδέα” της διατήρησης της μνήμης και το ταξίδι ξεκινούσε.
Από τα πρώτα τμήματα που ιδρύθηκαν ήταν αυτό της καλαθοσφαίρισης, το οποίο σε αυτήν την πορεία των 92 χρόνων ζωής της ΑΕΚ , αποτελεί ένα από τα πλέον πετυχημένα, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, μιας και είναι το μοναδικό που έχει κατακτήσει διεθνή τρόπαια.
Το eBasket, με αφορμή τα γενέθλια της “Ένωσης”, επιχειρεί να σας παρουσιάσει τις σημαντικότερες πτυχές της ιστορίας της μπασκετικής ΑΕΚ που με τα χρόνια έγινε… “Βασίλισσα“.
Ίδρυση και… Πρωτάθλημα Αθηνών
Με τους Κώστα Δημόπουλο, Ευμένη Αθανασιάδη και τους αδερφούς Συμεωνίδη πρωτεργάτες, το τμήμα μπάσκετ της ΑΕΚ ήταν γεγονός και η πρώτη επιτυχία ήρθε με το καλημέρα. Το 1924, η ΧΑΝ Αθηνών, διοργάνωσε το πρώτο πρωτάθλημα Αθηνών και οι “κιτρινόμαυροι” το κατέκτησαν δείχνοντας από… νωρίς το τι θα ακολουθούσε στην πορεία των ετών. Ωστόσο, μέχρι και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ΑΕΚ είχε μία ακόμη επιτυχία (Πρωταθλήτρια Αθηνών 1928) και τίποτα περισσότερο.
Βήμα-βήμα ως την κορυφή
Μετά το τέλος του πολέμου, η ΑΕΚ μάζεψε τα κομμάτια της και το 1949 επανασυστάθηκε το τμήμα μπάσκετ. Από εκείνη την χρονιά, μέχρι και το 1955, οι “κιτρινόμαυροι” πέρασαν από την Γ’ κατηγορία Αθήνας-Πειραιά ως το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα χτίζοντας σταδιακά μία ισχυρή ομάδα. Και φτάνουμε στο 1958. Με προπονητή και παίκτη ταυτόχρονα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο “Δικέφαλος” θα πετάξει πιο ψηλά από όλους και θα κατακτήσει το πρώτο του Πρωτάθλημα σκορπώντας χαρά σε όλους τους φίλους της ομάδας. Μπορεί να μην ακολούθησαν άμεσα συνεχόμενοι τίτλοι, όμως αυτό που έμελλε να δημιουργηθεί δεν το είχε φανταστεί κανείς…
Κυριαρχία στην Ελλάδα, πρώτα βήματα στην Ευρώπη
Τον πάγκο της ΑΕΚ αναλαμβάνει ο Μίσσας Πανταζόπουλος και από την πρώτη στιγμή θέτει σε εφαρμογή το δικό του πλάνο για την… επιβολή της κυριαρχίας του “Δικεφάλου”. Φέρνει στην ΑΕΚ σπουδαίους παίκτες, όπως τους: Αίαντα Λαρεντζάκη, Γιώργο Μόσχο, Αντώνη Χρηστέα, Γιώργο Τρόντζο, Χρήστο Ζούπα κ.α, ενώ “κλέβει” μέσα από τα χέρια του Παναθηναϊκού έναν παίκτη που αποτελεί μέχρι και σήμερα τον κορυφαίο αθλητή που έχει φορέσει την φανέλα της ΑΕΚ σε οποιοδήποτε άθλημα. Το όνομα αυτού, Γιώργος Αμερικάνος.
Η ΑΕΚ θα κατακτήσει 4 συνεχόμενα Πρωταθλήματα Ελλάδας (1963, 1964, 1965, 1966) και παράλληλα θα γράψει τις πρώτες χρυσές σελίδες της στα ευρωπαϊκά σαλόνια. Το 1965 θα φτάσει στα προημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και ένα χρόνο αργότερο θα λάβει μέρος στο Φάιναλ Φορ της ίδιας διοργάνωσης όπου και θα καταλάβει την 4η θέση. Για πολλούς, η αποτυχία κατάκτησης κάποιας καλύτερης θέσης στο Φάιναλ Φορ, οφείλεται στην αποκάλυψη του “μυαλού” της ομάδας, Γιώργου Μόσχου, ότι πάσχει από καρκίνο.
Και εγένετο… “Βασίλισσα”
Ο Γιώργος Μόσχος θα φύγει από την ζωή στις 28/12/1966 και η ΑΕΚ θα χάσει τον τίτλο του 1967. Μία απώλεια τίτλου, που θα τις χάριζε ευρωπαϊκές δάφνες…
Στον πάγκο της ομάδας έρχεται ο Νίκος Μήλας και με τις προσθήκες των Νεσιάδη, Πετράκη, Δημητριάδη, η ΑΕΚ δημιουργεί ένα σύνολο ικανό να συντρίψει κάθε αντίπαλο. Με αιχμή του δόρατος τον Αμερικάνο και άξιους συμπαραστάτες του τους Ζούπα και Τρόντζο , η ΑΕΚ συμμετέχει στο Κύπελλο Κυπέλλούχων και επικρατώντας κατά σειρά των Βιτόρια, Ρουαγιάλ και Ίνις Βαρέζε φτάνει στον τελικό της διοργάνωσης.
Απέναντι της θα σταθεί το μεγαθήριο Σλάβια Πράγας, με τον τελικό να ορίζεται στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο της Αθήνας. Η προσέλευση 80.000 φιλάθλων στις κερκίδες, αποτελεί μέχρι και σήμερα παγκόσμιο ρεκόρ προσέλευσης σε αγώνα μπάσκετ, με την ιστορική 4η Απριλίου να περνά στο βιβλίο Γκίνες.
Ο “Δικέφαλος”, με τον Αμερικάνο να πετυχαίνει 29 πόντους, θα επικρατήσει των Τσεχοσλοβάκων με 89-82 και θα κατακτήσει τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο ελληνικής ομάδας σε οποιοδήποτε άθλημα. Η ΑΕΚ αλλάζει… όνομα, γίνεται “Βασίλισσα” και ο Φαίδων Κωνσταντουδάκης “βαφτίζει” με την σειρά του τον Γιώργο Αμερικάνο σε “Παγκόσμιο“. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται και η εντός συνόρων κυριαρχία της με άλλο ένα Πρωτάθλημα, το 6ο της ιστορίας της.
Τα χρόνια της φθοράς και των… “Μοϊκανών”
Η ΑΕΚ κατακτά το 1970 το 7ο Πρωτάθλημα της ιστορίας της και σιγά-σιγά διαλύεται η υπερομάδα της δεκαετίας του ’60. Μετά από αρκετά χρόνια προσμονής, και συγκεκριμένα το 1981, έρχεται στην ΑΕΚ ο Ελληνοαμερικανός, Κερτ Ράμπις, που μαζί με τους Γκέκο, Γκούμα, Κορωναίο κ.α συνθέτουν ένα πολύ ισχυρό σύνολο που θα βάλει τέλος στα 11 χρόνια ανομβρίας. Η ΑΕΚ θα φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος όπου και θα επιβληθεί του Ηρακλή με 84-78, με τον Ραμπίδη να αναδεικνύεται σε MVP και να αποχωρεί από την “Βασίλισσα” στο τέλος της χρονιάς για το ΝΒΑ και τους Λέικερς παίρνοντας μαζί του και τα όποια όνειρα βάσισαν πάνω του οι άνθρωποι της ΑΕΚ.
Αναγέννηση με Φιλίππου
Στα μαύρια χρόνια σε διοικητικό και αγωνιστικό επίπεδο, έβαλε τέλος ο Γιάννης Φιλίππου το καλοκαίρι του 1995. Ο γαλακτοβιομήχανος αναλαμβάνει τις τύχες της ΑΕΚ και φέρνει στην ομάδα μεγάλα ονόματα, αλλά και σπουδαία ταλέντα όπως οι: Χατζής, Κακιούζης, Μπαρλάς. Με τον Γιάννη Ιωαννίδη στην άκρη του πάγκου, η ΑΕΚ ζει και πάλι μέρες… ’68 και αγγίζει την ευρωπαϊκή κορυφή το 1998, αλλά της την στερεί η Κίντερ Μπολόνια. Δύο χρόνια αργότερα, η ΑΕΚ επιστρέφει στους εγχώριους και ευρωπαϊκούς τίτλους με εκκωφαντικό τρόπο.
Αρχικά, κατακτά το Κύπελλο Ελλάδος με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό με 59-57 και λίγες μέρες αργότερα, παίρνει την ρεβάνς από την Κίντερ, στον τελικό του Κυπέλλου Σαπόρτα στην Λωζάννη. Το τελικό 83-76 θα σταθεί πλάι στο 89-82 του 1968, ο Νίκος Χατζής θα σηκώσει το δεύτερο ευρπωπαϊκό της ιστορίας της “Ένωσης” και η ΑΕΚ θα γίνει “Βασίλισσα ξανά“.
Με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς στον πάγκο, η ΑΕΚ θα κατακτήσει και τρίτο τίτλο, την αμέσως επόμενη χρονιά (2001). ΑΕΚ-Παναθηναϊκός 66-64 και 2ο συνεχόμενο Κύπελλο για τους “κιτρινόμαυρους”.
Το τελευταίο μέχρι το επόμενο
Και φτάνουμε στο 2002. Με τον Ντράγκαν Σάκοτα να αναλαμβάνει το κοουτσάρισμα, η ΑΕΚ αποδίδει εξαιρετικό μπάσκετ. Κατακτά την πρώτη θέση στην κανονική διάρκεια του Πρωταθλήματος και φτάνει δια περιπάτου στους τελικούς όπου και είχε το πλεονέκτημα έδρας. Αντίπαλος ο Ολυμπιακός του Λευτέρη Σούμποτιτς, που… αιφνιδιάζει τους “κιτρινόμαυρους”, πετυχαίνει δύο συνεχόμενες νίκες και πλέον επιζητά μία νίκη για να στεφθεί Πρωταθλητής.
Κι όμως… Με την πιο εντυπωσιακή ανατροπή που έχει γίνει ποτέ στον ελληνικό αθλητισμό (ίσως και στον παγκόσμιο) η ΑΕΚ θα κάνει τρεις συνεχόμενες νίκες και θα κατακτήσει το Πρωτάθλημα Ελλάδος μετά από 32 ολόκληρα χρόνια.
Από τα σαλόνια στα αλώνια
Ο κ. Φιλίππου έρχεται σε ρήξη με την εξέδρα, τα γήπεδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου στη Νέα Φιλαδέλφεια, γκρεμίζονται αλλά δεν ξαναχτίζονται και ο μεγαλομέτοχος της ΚΑΕ αποσύρεται. Μέσα από μία σταδιακή, αλλά σταθερή κατάρρευση, η ΑΕΚ στις 20 Απριλίου 2011 θα υποβιβαστεί στην Α2 κατηγορία. Μετά από μία μεταβατική χρονιά στην δεύτερη τη τάξει κατηγορία, υποβιβάζεται οικοιοθελώς στην Β’ Εθνική με στόχο την αναγέννηση από τις στάχτες της.
Με ηγέτη τον Αγγελόπουλο
Η ΑΕΚ των Αλεξίου – Κοτσάτου θα πετύχει δύο συνεχόμενες ανόδους με τον Βαγγέλη Ζιάγκο στον πάγκο της ομάδας και το 2014 επιστρέφει στην μεγάλη κατηγορία. Με το σκριν του Δημήτρη Μελισσανίδη, μεγαλομέτοχος της νέας ΚΑΕ αναλαμβάνει ο Μάκης Αγγελόπουλος και η ΑΕΚ… ξαναζεί.
Πλέον, η “Βασίλισσα” δείχνει να έχει αφήσει πίσω τα μαύρα και πέτρινα χρόνια και με μπροστάρηδες τον μεγαλομέτοχο της ομάδας, τους συνεργάτες του, αλλά και τους φιλάθλους της, μοιάζει έτοιμη να επιστρέψει στην ελίτ του ελληνικού και ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Μέσα σε αυτά τα 92 χρόνια, η ΑΕΚ έζησε τρανές επιτυχίες και μεγάλες πίκρες. Όμως είναι τέτοιο το DNA του Συλλόγου από την πρώτη μέρα της ύπαρξης του, που δεν το βάζει ποτέ κάτω.
Άλλωστε, όπως δηλώνουν και όλοι οι απανταχού “Ενωσίτες”: “Είναι διαφορετικό να είσαι ΑΕΚ“…
Περισσότερες φωτογραφίες και βίντεο από την ιστορία της ΑΕΚ:
